Przepisy, które nakładają na koła łowieckie i myśliwych nowe prawa i obowiązki w związku z walką z ASF i innymi chorobami zakaźnymi zwierząt
Sejm uchwalił w dniu2ę o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia zwalczania chorób zakaźnych zwierząt.
Nowe przepisy wprowadzają, określone w ustawie, nakazy, zakazy, ograniczenia, kary finansowe jak również ryczałty za odstrzał sanitarny, które mają zastosowanie do PZŁ, kół łowieckich i samych myśliwych.
Głównym celem ustawy jest usprawnienie działań prowadzonych w ramach zwalczania chorób zakaźnych zwierząt.
Zdaniem Rady Ministrów jest potrzeba uszczegółowienia przepisów prawnych obowiązujących w zakresie zwalczania chorób zakaźnych zwierząt oraz wskazania dodatkowych działań niezbędnych do skutecznego zwalczania chorób zakaźnych zwierząt i zapobiegania rozprzestrzenianiu się takich chorób, a także doprecyzowania adresatów, którzy będą zobowiązani do podjęcia tych działań.
Zaproponowane w ustawie zmiany mają na celu uniknięcie w przyszłości problemów, jakie obecnie napotyka Inspekcja Weterynaryjna (IW) w trakcie zwalczania afrykańskiego pomoru świń.
Zmiany w przepisach ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (w art. 3 zmiana 4 ustawy) obejmuje art. 45 tej ustawy, dotyczący wydawania przez powiatowego lekarza weterynarii, przy zwalczaniu choroby zakaźnej zwierząt, rozporządzeń – aktów prawa miejscowego. W pkt 4 tego przepisu rozszerzono o pasze przedmiotowy zakres zakazów i ograniczeń przemieszczania lub obrotu, które mogą zostać wprowadzone przez powiatowego lekarza weterynarii w rozporządzeniu – akcie prawa miejscowego.
W ww. art. 45 w pkt 8 zostało wyraźnie określone, że można nakazać dzierżawcom lub zarządcom obwodów łowieckich odstrzał sanitarny zwierząt wolno żyjących (dzikich). Oznacza to nie tylko zwierzynę łowną. W przepisie tym, w dotychczasowym brzmieniu, nie określono adresatów nakazu, co było źródłem wątpliwości interpretacyjnych dotyczących dzierżawców i zarządców obwodów łowieckich. Po pkt 8 dodane zostały pkt 8a–8e, wprowadzające w sposób wyraźny środki zwalczania chorób zakaźnych, które powinny być stosowane w przypadku zwalczania takich chorób u zwierząt wolno żyjących. Dodanie pkt 8a pozwoliło na rozszerzenie obowiązków podmiotów prowadzących gospodarkę łowiecką lub osób wykonujących polowanie w porównaniu z nałożonym w art. 14 ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2015 r. poz. 2168, z późn. zm.) obowiązkiem zgłaszania dostrzeżonych objawów chorób zwierząt żyjących wolno. Zgodnie z nowym brzmieniem ww. pkt 8a, powiatowy lekarz weterynarii będzie mógł ponadto zobowiązać wymienione podmioty do dostarczania odstrzelonych zwierząt w określone miejsca, co ma istotne znaczenie przy diagnostyce chorób zakaźnych zwierząt (próbkobranie, badanie kliniczne) np. przy wystąpieniu ASF, CSF, wścieklizny. Dodanie pkt 8b jest uzasadnione potrzebą ograniczenia możliwości szerzenia się chorób zakaźnych wśród zwierząt łownych, które będą miały kontakt z pozostawianymi w lesie produktami ubocznymi pochodzenia zwierzęcego. Istotne znaczenie przy ograniczeniu szerzenia się wysoce zaraźliwych chorób zakaźnych zwierząt będą miały również nakazy nałożone na zarządców dróg, zarządców przejść granicznych i właścicieli gospodarstw, przewidziane w dodawanych pkt 8c–8e. Ponadto w pkt 9 rozszerza się zakres podmiotowy tego przepisu o podmioty zajmujące się dystrybucją i przetwarzaniem produktów (np. zakłady utylizacyjne) lub pasz. W art. 45 dodaje się ust. 1a, wprowadzający uzyskanie przez podmiot, który poniósł koszty związane z realizacją nakazów, o których mowa w ww. pkt 8a-8d i w pkt 9, przysługującego ze środków budżetu państwa zwrotu faktycznie poniesionych kosztów w związku z realizacją tych nakazów. Taka regulacja jest potrzebna, gdyż skorzystanie przez powiatowego lekarza weterynarii z rozszerzonego katalogu nakazów w wielu przypadkach wiąże się z poniesieniem przez zobowiązane podmioty dużych kosztów finansowych np. związanych z koniecznością zakupu materiałów, urządzeń, lub poczynienia innego rodzaju inwestycji.
Podobnie wojewoda w określonych w ustawie sytuacjach może w drodze rozporządzenia, na wniosek wojewódzkiego lekarza weterynarii, nakazać odstrzał sanitarny i nałożyć pewne nakazy ma koła łowieckie i myśliwych (art. 46 ust. 3 pkt 8,8b i 8c).
Istotną zmianą jest zmiana 6 w art. 3 ustawy nowelizującej polegająca na dodaniu art. 47a który stanowi, że:
– PZŁ przeprowadza odstrzał sanitarny na terenie form chronionych tj. parków narodowych, rezerwatów, obszarów chronionych natura 2000 itp, jeżeli został nakazany przez właściwe podmioty w związku z chorobą zakaźną,
– w związku z nakazem dokonania odstrzału sanitarnego z budżetu państwa przysługuje zryczałtowany zwrot kosztów za każdą sztukę odstrzelonego zwierzęcia,
– ryczałt przysługuje myśliwemu, który dokonał odstrzał sanitarny w wysokości 70% kwoty ryczałtu,
– ryczałt przysługuje kołu łowieckiemu – albo PZŁ w przypadku odstrzału sanitarnego na terenie form chronionych – w wysokości 30% kwoty ryczałtu,
– kwotę ryczałtu ustala i wypłaca powiatowy lekarz weterynarii,
– minister rolnictwa i rozwoju wsi określi wysokość ryczałtu,
– PZŁ albo koło łowieckie, na obszarze którego dokonano odstrzału sanitarnego przekazuje kwotę ryczałtu (70%) myśliwym, którzy wykonali ten odstrzał.
Ponadto w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt dodaje się art. 85aa (art. 3 pkt 17-20 ustawy), który umożliwi organom IW nakładanie kar pieniężnych za niewykonywanie niektórych obowiązków wymienionych w:
art. 45 ust. 1 pkt 8 i art. 46 ust. 3 pkt 8, nie prowadzi odstrzału sanitarnego zwierząt na określonym obszarze, podlega karze pieniężnej w wysokości od 0,25 do 1,3 ,
art. 45 ust. 1 pkt 8 i art. 46 ust. 3 pkt 8, będąc dzierżawcą lub zarządcą obwodu łowieckiego, nie prowadzi odstrzału sanitarnego zwierząt wolno żyjących (dzikich) na określonym obszarze, podlega karze pieniężnej w wysokości od 0,25 do 1,3 ,
art. 45 ust. 1 pkt 8a i art. 46 ust. 3 pkt 8b, będąc dzierżawcą lub zarządcą obwodu łowieckiego, nie zgłasza przypadków padnięć lub nie dostarcza odstrzelonych zwierząt łownych do określonych miejsc, podlega karze pieniężnej w wysokości od 0,25 do 1,3 ,
art. 45 ust. 1 pkt 8b i art. 46 ust. 3 pkt 8c, nie zagospodarowuje w określony sposób tusz odstrzelonych zwierząt łownych, zwłok tych zwierząt lub ubocznych produktów pochodzenia zwierzęcego pochodzących od tych zwierząt, podlega karze pieniężnej w wysokości od 0,2 do 0,8
– kwoty przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej za rok poprzedzający, ogłaszanej przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.
Oznacza to karę pieniężną od 1000 zł do 5000 zł dla koła łowieckiego bądź myśliwego.
W załączeniu tekst ustawy: link
(tekst nie uwzględnia poprawki Senatu przyjętej przez Sejm, która obniżyła kary dla myśliwych
Dariusz Salamończyk 23 września 2016 r.