JELEŃ SZLACHETNY - Koło Łowieckie

JELEŃ SZLACHETNY

W populacjach ustabilizowanych należy prowadzić gospodarowanie populacjami jelenia szlachetnego według poniższych zasad i z uwzględnieniem podanych wskaźników.

Struktura płci

Pożądana struktura płci powinna kształtować się w przedziale od 1:1 do 1:1,5 na korzyść łań.

Przyrost zrealizowany

W zależności od struktury płci, presji drapieżników, kłusownictwa i innych czynników wpływających na ubytki, przyrost zrealizowany może kształtować się w przedziale od 10 – 30% stanu wiosennego populacji. W uzasadnionych przypadkach np. straty wywołane przez wilki, klęski żywiołowe, przyrost zrealizowany może wynosić mniej niż 10%.

Zagęszczenie

Za optymalne zagęszczenie, pozwalające na prowadzenie właściwej gospodarki jeleniem, uważa się zagęszczenie wynoszące 15 – 35 osobników na 1000 ha powierzchni leśnej obwodu. W uzasadnionych przypadkach dopuszcza się zagęszczenie do 50 osobników na 1000 ha powierzchni leśnej obwodu.

Struktura pozyskania

Plan odstrzału musi wynikać z rzeczywistego stanu populacji i nie może być prostym przełożeniem wskaźników modelowych. W populacjach o zachwianej strukturze wiekowej, w grupie jeleni – byków i przewadze osobników w I klasie, a taką sytuację obserwujemy w większości łowisk w Polsce, należy podjąć zdecydowane kroki prowadzące do zmiany tej sytuacji.

Winno to nastąpić poprzez ochronę byków prawidłowo rozwijających się w II klasie wieku oraz ograniczenie nadmiernego odstrzału w klasie I. Odstrzał w I klasie wieku nie może w żadnym przypadku przekraczać 50% stanu jeleni – byków przeznaczonych do odstrzału w danym sezonie, a tym samym niedopuszczalnym jest, aby jelenie – byki były zamiennie realizowane w innych niż zaplanowane klasach wiekowych. Jednocześnie należy stwierdzić, że niezrealizowanie planu odstrzału w danym sezonie jeleni – byków nie powinno skutkować w najbliższych 3 – 5 latach sankcjami, o których mowa w art. 30 ust. 1 ustawy Prawo łowieckie.

W zależności od aktualnego w danej populacji stanu struktury wiekowej w grupie jeleni – byków, należy w najbliższych 3 – 5 latach obniżyć odstrzał byków nawet o 30% aktualnie realizowanego pozyskania, zarazem realizując odstrzał w grupie łań na dotychczasowym poziomie. Przy odstrzale łań szczególną uwagę należy zwracać na rozpoznanie łani – licówki – i w żadnym wypadku nie dokonywać jej odstrzału.

Struktura pozyskania jelenia szlachetnego winna wynosić:

a) w grupach płciowo – wiekowych:

–   byki                                    30 – 40%
–   łanie                                   40 – 50%
–   cielęta                                do 30%

b) w klasach wieku byków:

–   I klasa wieku (1 – 4 poroże, 2 – 5 rok życia)                                            30 – 50%
–   II klasa wieku (5 – 9 poroże, 6 – 10 rok życia)                                         30 – 50%
–   III klasa wieku (10 poroże i powyżej, 11 rok życia i starsze) do 20%

Kryteria oceny prawidłowości odstrzału byków jelenia szlachetnego

Klasa wieku	Poroże rok życia	Opis poroża	Ocena
I klasa wieku	1 poroże 2 rok życia	– szpicaki o długości tyk do 20 cm, tj. do średniejdługości łyżek – szpicaki o długości tyk powyżej 20 cm do 30 cm, tj. do 1,5 długości łyżek – szpicaki o długości tyk powyżej 30 cm, tj. powyżej 1,5 długości łyżek oraz szpicaki o tykach rozwidlonych i koronne – niezależnie od długości	O X XX
	2 poroże 3 rok życia	– ósmaki nieregularne i poniżej tej formy, – ósmaki regularne, – byki powyżej regularnego ósmaka,	O X XX
	3 i 4 poroże – 5 rok życia	– wszystkie byki niekoronne, – wszystkie byki jednostronnie koronne, – wszystkie byki obustronnie koronne	O X XX
II klasa wieku	5–9 poroże 6–10 rok życia	– wszystkie byki niekoronne i jednostronnie koronne bez względu na masę poroża oraz obustronnie koronne o masie poroża poniżej…*4,00… kg ( ustalonej dla okręgu), -byki obustronnie koronne o masie poroża od …4,01…. kg do ….4,50… kg (ustalonej dla* okręgu) -byki obustronnie koronne o masie poroża powyżej …*4,50…. kg (ustalonej dla okręgu*) i wszystkie byki obustronnie koronne medalowe.	O X XX
III klasa wieku	10 poroże powyżej 11 rok życia i starsze	– wszystkie byki niekoronne i jednostronnie koronne oraz obustronnie koronne o masie poroża poniżej ….5,00… kg (ustalonej dla okręgu) oraz prawidłowo wykonany odstrzał łowny, – byki obustronnie koronne o masie poroża powyżej ….5,00… kg (ustalonej dla okręgu) lecz niemedalowe pozyskane na odstrzał selekcyjny – byki obustronnie koronne medalowe pozyskanena odstrzał selekcyjny.	O X XX

Ustalenia dodatkowe

1. Za byka łownego uznaje się byka w III klasie wieku (w 11 roku życia i starszego) o prawidłowo ukształtowanym porożu (obustronnie koronnego), o masie wieńca powyżej ….*… kg (ustalonej dla okręgu).

2. Za odnogę uznaje się każdy odrostek o długości powyżej 3 cm w I klasie wieku oraz powyżej 5 cm w II i III klasie wieku.

3. Pozyskanie myłkusa i szydlarza uznawane jest zawsze za odstrzał prawidłowy bez względu na przyznaną do odstrzału klasę wieku i nie przyznaje się za nie punktów niebieskich.

4. Podawana masa poroża jest masą brutto ( wieniec z czaszką, bez żuchwy).

Selekcja łań i cieląt.

Pozyskanie łań i cieląt należy prowadzić poprzez odstrzał sztuk o masie tuszy mniejszej niż przeciętna w rejonie hodowlanym, łań starych i późno urodzonych cieląt. Jako zasadę należy przyjąć, że strzelając cielę z chmary, należy w pierwszej kolejności wybrać sztukę najsłabszą. Jeżeli istnieje konieczność odstrzału łani i jej cielaka, to jako bezwzględną zasadę należy przyjąć, że w pierwszej kolejności strzelamy cielę a ewentualnie potem łanię – nigdy odwrotnie.